Κυριάκος Μάτσης

Γεννήθηκε το 1926 στο Παλαιχώρι της Κύπρου και σκοτώθηκε στο Δίκωμο στις 19 Νοεμβρίου 1958. Φοίτησε στη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου και ωρίμασε σωματικά και ψυχικά. Στη Θεσσαλονίκη ανέπτυξε μεγάλη δράση και χάρη στα ρητορικά του προσόντα διακήρυττε τις απόψεις του για την Κύπρο. Για αυτό το έργο ονομαζόταν "Το αηδόνι της Κύπρου". Ύστερα από προδοσία αιχμαλωτίστηκε και οδηγήθηκε στα Αγγλικά κρατητήρια της Ομορφίτας, όπου και υπέστη φοβερά βασανιστήρια. Μάλιστα για πρώτη φορά αναγκάστηκε ο στρατάρχης Χάρντινγκ να επισκεφτεί τον ήρωα, για να αποσπάσει την τοποθεσία του καταφυγίου του Διγενή. Του προσέφερε και το πολύ μεγάλο ποσό των 500.000 λιρών και την προστασία του για να ομολογήσει. Όμως ο Κυριάκος είπε: "Εξοχότατε, ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής.". Ο Χάρντινγκ τον ξαναεπισκέφτηκε και δεύτερη φορά, έχοντας παράλληλα θαυμάσει τον ακέραιο χαρακτήρα του Μάτση.Βέβαια ο Χάρντινγκ αναγκάστηκε να πάει και λόγω της αυξανόμενης όξυνσης της κατάστασης που επικρατούσε στην Κύπρο. Το Νοέμβριο του 1956 κατάφερε να αποδράσει και να συνεχίσει να μάχεται στο βουνό. Σε μια επιστολή του προς ένα παιδί ενός συγγενή του γράφει: "Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από εκείνη που αισθάνεται ένας σαν βλέπει να μετατρέπονται σε πραγματικότητα τα όνειρα, οι ελπίδες και τα ιδανικά του. Το ξέρω πως ο δρόμος είναι δύσκολος, μα είμαστε και εμείς ακούραστοι. Δοκίμασα πιο έντονα τον πειρασμό όταν, περαστικός από το χωριό μου, ήμουν υποχρεωμένος να μη δω τους δικούς μου. Μα έτσι θα είναι πιο έντονη η χαρά όταν βρεθούμε τη μέρα της νίκης." Στις 19 Νοεμβρίου του 1958 ο Μάτσης ύστερα από προδοσία βρισκόταν στο καταφύγιο του περικυκλωμένος από Άγγλους στρατιώτες.Τρία πράγματα σκέφτηκε να κάνει: να κάψει τα έγγραφα της ΕΟΚΑ, να διώξει τους δύο συντρόφους του και να γεμίσει το όπλο του. Οι Άγγλοι αν και πολύ περισσότεροι φοβήθηκαν και προτίμησαν τη σιγουριά της ρίψης χειρομβοβίδων. Ο Μάτσης κείτονταν ανεβαίνοντας στο πάνθεον των ηρώων.