Αυτά δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Παβού Λιπόνεν σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ», στην οποία εξιστορεί όλο το δραματικό παρασκήνιο που εκτυλίχθηκε το Δεκέμβριο του 1999 και αφορούσε τη διεύρυνση της Ε.Ε. με σημείο τριβής την ένταξη, χωρίς λύση, της Κύπρου, και την παροχή ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών συνομιλιών στην Τουρκία.
Σε ερώτηση τι είχε ζητήσει ο Κώστας Σημίτης προκειμένου να μην ασκήσει βέτο, ο Λιπόνεν απάντησε:
«Καταρχάς συναντήθηκα με τον Κώστα Σημίτη στην Αθήνα. Προσδοκούσε στην ανάπτυξη των σχέσεων με την Τουρκία, όμως είχε επιφυλάξεις όσον αφορά την ελληνική κοινή γνώμη και την Κύπρο. Βρισκόταν κάτω από ένα βαρύ φορτίο. Τελικά έλαβε τη σωστή απόφαση, η οποία από πολιτικής άποψης δεν τον τραυμάτισε. Έδειξε μεγάλη υπευθυνότητα. Αισθάνθηκα θαυμασμό για τον άνθρωπο. Πριν από τη Σύνοδο του Ελσίνκι, υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα. Αυτό της Τουρκίας. Εργαζόμασταν νυχθημερόν. Η ημερομηνία έναρξης της συνόδου πλησίαζε. Ο Σημίτης ήλθε στο Ελσίνκι. Η δουλειά του ήταν πολύ δύσκολη...».
Σε ερώτηση αν τη νύκτα της 10ης Δεκεμβρίου 1999 η τουρκική υποψηφιότητα μπορούσε «να είχε θαφτεί στην Ιστορία», ο Λιπόνεν απάντησε: «Ηταν πολύ κρίσιμη μέρα. Οι βοηθοί του Σολάνα, του Σιράκ, του Σρέντερ, αλλά και ο σημερινός σύμβουλος του Σαρκοζί, Ζαν Λαβίτ, διαδραμάτισαν ενεργό ρόλο. Είπαν να στείλουμε επιστολή στον Ετζεβίτ. Ήταν μια ιστορική απόφαση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μέχρι η Τουρκία να καταστεί μέλος θα πρέπει να υπερπηδηθούν πάρα πολλά εμπόδια. Όμως δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή από εκείνη την ιστορική απόφαση».
Σε κάποιο στάδιο... βέτο
Απαντώντας σε ερώτηση αν ο Σημίτης είχε απειλήσει ότι, εάν δεν εντασσόταν η Κύπρος, θα έθετε βέτο στη διεύρυνση, ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας απάντησε: «Σε κάποιο στάδιο, κάτι τέτοιο έγινε. Όμως σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, δεν σκέφθηκα ότι υπήρχε μια απειλητική συμπεριφορά. Για τον ίδιο ήταν αναγκαία μια παράγραφος για την Κύπρο».
Ο Λιπόνεν διευκρίνισε ότι επιβάλλεται η επίλυση του Κυπριακού και των διαφορών στο Αιγαίο, αλλά δεν αποτελούν κύρια προϋπόθεση. Παρατήρησε, όμως, ότι με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας, η Τουρκία ανέλαβε συγκεκριμένη δέσμευση και η Ε.Ε. αναμένει το άνοιγμα των λιμανιών της Τουρκίας.
Η επιστολή στον Ετζεβίτ
Επανερχόμενος στη νύκτα της 10ης Δεκεμβρίου, ο Λιπόνεν ανέφερε ότι αποφασίστηκε να σταλεί επιστολή στον Ετζεβίτ για να μεταβεί στο Ελσίνκι. Η επιστολή εστάλη με fax και ακολούθως αξιωματούχοι της Ε.Ε. μετέβησαν στην Άγκυρα για να τον πείσουν να πάει. Το περιεχόμενο της επιστολής το αποδέκτηκε και ο Σημίτης. Στο περιεχόμενό της δεν υπήρχε τίποτε το δεσμευτικό όσον αφορά τη λύση του Κυπριακού. Ο Ετζεβίτ αποδέκτηκε να έλθει στο Ελσίνκι. «Έλαβε μια σωστή απόφαση. Έδειξε ότι είναι πολιτικός ηγέτης», δήλωσε ο Φινλανδός πρώην πρωθυπουργός.
Στη συνέχεια, επισήμανε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έθεσε εμπόδια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, όμως σημασία έχει, πρόσθεσε, η πρόοδος στο Κυπριακό και η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία.
ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΣΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΟΥΣ
«Δεν μπορώ να καταλάβω εσάς τους Τούρκους...»
Αναφερόμενος στην απόρριψη του σχεδίου Ανάν από τους Ελληνοκυπρίους, ο Λιπόνεν τόνισε ότι η απόφαση ήταν εσωτερική υπόθεση της Κύπρου. «Αυτό το καπηλεύθηκαν και ορισμένοι πολιτικοί», είπε. «Θα έπρεπε να είχαν ασκηθεί κάποιες πιέσεις στους Ελληνοκυπρίους. Όμως τώρα η κατάσταση είναι καλύτερη».
Σε ερώτηση αν έχει και ο ιδιος την άποψη του Φερχόιγκεν ότι «οι Ελληνοκύπριοι μας ξεγέλασαν», ο Λιπόνεν δήλωσε: «Τους ηγέτες μπορούμε να τους επικρίνουμε, όμως δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και για τη στάση των λαών. Παράλληλα, όμως, δυσκολεύομαι να κατανοήσω πώς ένα μεγάλο κράτος, όπως η Τουρκία, κρατεί τα λιμάνια της κλειστά σε ένα μικρό λαό όπως είναι οι Ελληνοκύπριοι. Άραγε ποιο είναι το πρόβλημα; Εάν μερικά εμπορεύματα έρθουν στα λιμάνια, τι θα γίνει; Δεν θα μπορούσατε να είσαστε περισσότερο ελαστικοί;».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου